Laser Μυωπίας & Διαθλαστική χειρουργική
Πως λειτουργεί ο οφθαλμός;
Προτού αναλύσουμε τις τεχνικές laser για τη διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού, θα δοθούν ορισμένες πληροφορίες για το φυσιολογικό οφθαλμό. Ο ανθρώπινος οφθαλμός, θα μπορούσε να συγκριθεί με μια φωτογραφική μηχανή, τόσο στην κατασκευή, όσο και στις αρχές λειτουργίας του. Το μάτι διαθέτει δύο φακούς στο πρόσθιο τμήμα του, τον κερατοειδή και τον κρυσταλλοειδή φακό. Στο οπίσθιο τμήμα του, διαθέτει το ‘φιλμ’, όπου εστιάζονται οι εικόνες, το οποίο ονομάζεται αμφιβληστροειδής. Οι φακοί οφείλουν να είναι διαυγείς και να έχουν σωστές καμπυλότητες, για να εστιάζουν το φως που περνά μέσα στο μάτι, στον αμφιβληστροειδή και να σχηματίζεται μια καθαρή εικόνα. Όταν υπάρχουν μυωπία, ή υπερμετρωπία ή αστιγματισμός, το φως δεν εστιάζεται σωστά στον αμφιβληστροειδή και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η εικόνα στον αμφιβληστροειδή να μη σχηματίζεται σωστά και η όραση των ασθενών να μην είναι καλή.
Γράφει ο ιατρός
Διακονής Βασίλειος MD PhD
Χειρουργός ΟφθαλμίατροςΔιευθυντής Β’ Οφθαλμολογικής Κλινικής
Metropolitan Hospital
Μυωπία, Υπερμετρωπία & Αστιγματισμός
Οι τρεις σημαντικές διαθλαστικές ανωμαλίες που μπορούν να διορθωθούν με την χρήση laser, είναι οι εξής: μυωπία, υπερμετρωπία και αστιγματισμός. Και οι τρεις αυτές κατηγορίες έχουν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της όρασης των ασθενών και την εξάρτηση από βοηθήματα όρασης (γυαλιά και φακοί επαφής) για τη βελτίωση της οπτικής οξύτητάς τους. Πιο συγκεκριμένα στη μυωπία οι ακτίνες του φωτός εστιάζονται πριν τον αμφιβληστροειδή (φωτο 1), στην υπερμετρωπία πίσω από τον αμφιβληστροειδή (φωτο 2) και στον αστιγματισμό έχουμε δημιουργία ενός παραμορφωμένου ειδώλου (φωτο 3).
Προεγχειρητικός έλεγχος
Εφόσον ένας ασθενής επιθυμεί να απαλλαγεί από τη χρήση γυαλιών και φακών επαφής, ώστε να βλέπει καλά χωρίς βοηθήματα όρασης, τότε πρέπει να συμβουλευτεί τον κ. Διακονή και την ομάδα του και να υποβληθεί σε μια σειρά από εξετάσεις (διάρκεια ελέγχου, 2 ώρες). Προτού επισκεφτεί την κλινική ο ασθενής που είναι χρήστης μαλακών φακών επαφής πρέπει να σταματήσει τη χρήση για διάστημα 2 εβδομάδων. Η διακοπή χρήσης των φακών επαφής, είναι μία επίπονη διαδικασία, παρόλα αυτά όμως, είναι εξαιρετικά κρίσιμη τόσο για τις ακριβείς μετρήσεις της μυωπίας, υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού, όσο και συνολικά για όλες τις απεικονιστικές και κλινικές εξετάσεις στις οποίες θα υποβληθεί ο ασθενής.
Το κύριο ζητούμενο από την διαδικασία του προεγχειρητικού ελέγχου είναι να απαντηθεί εάν είναι ασφαλές ο ασθενής να προβεί σε χειρουργείο διόρθωσης του διαθλαστικού σφάλματος. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω πρόκειται για επιλογής χειρουργικές επεμβάσεις και είναι σημαντικό να τηρούνται τα υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας. Η διαδικασία περιλαμβάνει απεικονιστικές εξετάσεις (τομογραφία κερατοειδούς, οπτική τομογραφία συνοχής κτλ) καθώς και μετρήσεις των διαθλαστικών σφαλμάτων. Ο ασθενής υποβάλλεται σε μυδρίαση με τη χρήση κολλυρίων (άνοιγμα της κόρης) και η όραση επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα μετά από ένα 24ωρο (γίνεται σύσταση για αποφυγή οδήγησης μετά από τον έλεγχο).
Μετά από την ολοκλήρωση του προεγχειρητικού ελέγχου, ο κ. Διακονής ενημερώνει τον ασθενή εάν μπορεί να υποβληθεί με ασφάλεια σε χειρουργείο, γίνεται η επιλογή της τεχνικής του χειρουργείου και ο ασθενής ενημερώνεται για την αποθεραπεία και τη χρήση κολλυρίων μετά την επέμβαση.
Τεχνικές χειρουργείου
PRK – Επιφανειακή φωτοδιαθλαστική κερατεκτομή
Στην τεχνική PRK (Photorefractive Keratectomy), το επιθήλιο του κερατοειδούς αφαιρείται, στη συνέχεια το laser αφαιρεί κερατοειδικό ιστό προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή διόρθωση (αλλαγή της καμπυλότητας του κερατοειδούς). Κατά τις πρώτες 3-5 ημέρες μετά την επέμβαση το επιθήλιο του κερατοειδούς έχει αναπλαστεί, μέχρι την ολοκλήρωση της επανεπιθηλιοποίησης του κερατοειδούς και τοποθετείται θεραπευτικός μαλακός φακός επαφής στην επιφάνειά του. Η τεχνική PRK θεωρείται ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος για τη διόρθωση χαμηλών και μέσων διαθλαστικών σφαλμάτων.
LASIK
Η τεχνική LASIK (Laser in-situ Keratomileusis) η οποία αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, συνίσταται στη δημιουργία ενός κερατοειδικού κρημνού (τομή στον κερατοειδή), και στην έκθεση του υποκείμενου κερατοειδούς στις ακτίνες του laser. Ο κερατοειδικός κρημνός επανατοποθετείται στην επιφάνεια του ακτινοβολημένου στρώματος με αποτέλεσμα την ταχύτερη αποκατάσταση της όρασης, τη μείωση του μετεγχειρητικού πόνου και την ελαχιστοποίηση της επουλωτικής δραστηριότητας στον κερατοειδή. Η τεχνική LASIK χρησιμοποιείται διεθνώς σαν μέθοδος επιλογής για τη διόρθωση μέσων και υψηλών διαθλαστικών σφαλμάτων.
Χειρουργείο Laser
Πριν την έναρξη του χειρουργείου laser, ο ασθενής λαμβάνει τοπική αναισθησία στον οφθαλμό με χρήση κολλυρίων. Η διάρκεια του χειρουργείου, είναι περίπου 15 λεπτά και ο ασθενής είναι ξαπλωμένος κάτω από το έντονο φως του laser. Ο οφθαλμός διατηρείται ανοιχτός, με τη βοήθεια ενός βλεφαροδιαστολέα και κατά την διάρκεια του χειρουργείου ο ασθενής δεν αισθάνεται πόνο ή άλλες ενοχλήσεις.
Μετά το χειρουργείο
Ο ασθενής δε χρήζει νοσηλείας και μεταβαίνει σπίτι του την ίδια ημέρα, ενώ φέρει θεραπευτικό φακό επαφής. Ανάλογα την χειρουργική τεχνική που έχει χρησιμοποιηθεί υπάρχει ένα εύρος συμπτωμάτων όπως, δακρύρροια, φωτοφοβία και αίσθημα ξένου σώματος. Η όραση του ασθενούς γίνεται λειτουργική μετά από μερικές ημέρες, ενώ ο ασθενής χρησιμοποιεί κολλύρια για μερικές εβδομάδες μετά από το χειρουργείο. Ο ασθενής παρακολουθείται στενά μετά από το χειρουργείο, σε διαστήματα μίας εβδομάδας, ενός μήνα, τριών μηνών, έξι μηνών και δώδεκα μηνών.